Opdracht van de overheid
- De leergroei en participatie van een individuele leerling met (gemotiveerd) verslag in het regulier onderwijs bevorderen.
- De leerkrachten(teams) sterker maken zodat ze in de toekomst zelf tegemoet kunnen komen aan de onderwijsbehoeften van een leerling met een gelijkaardig profiel.
De bedoeling is dat er een evenwicht ontstaat tussen leerling- en leerkrachtgericht ondersteunen waardoor de ondersteuner zichzelf (voor vele leerlingen) op termijn overbodig maakt. We beseffen dat er (financiële, logistieke,…) factoren zijn, waarop het schoolteam weinig of geen invloed heeft die het verminderen of ‘on hold’ zetten van een ondersteuning kunnen bemoeilijken. Toch geloven we dat samen nadenken over meer efficiënte en duurzame manieren van ondersteuning nodig is om ondersteuning haalbaar en kwalitatief te houden
Barrières
We merken dat ondersteuning zich nog te vaak beperkt tot het leerlinggerichte luik alleen. Hierdoor botsen we op 2 problemen:
- Het afronden wordt bemoeilijkt want het is eigen aan een stoornis dat deze niet ‘genezen’ kan worden. Sommige onderwijsbehoeften zijn blijvend en de enige manier waarop er duurzaam ondersteund kan worden is samen zoeken naar aanpassingen die de leergroei en participatie van de leerling nastreven. Het samen zoeken naar aanpassingen vraagt uiteraard tijd, maar is wel een belangrijke voorwaarde opdat de leerkracht er op termijn zonder ondersteuning verder mee aan de slag kan. De ondersteuner wordt onmisbaar wanneer hij/zij enkel de leerling moet bijwerken zonder dat kan ingezet worden op hulpmiddelen in de klas of pedagogisch-didactische maatregelen bij het geven van instructie, leeraanbod… Het is niet de opdracht van een ondersteuner om louter ‘helpende’ hand te zijn.
- Wanneer er niet op leerkracht- en teamniveau wordt ondersteund, zal ondersteuning niet alleen nodig blijven voor deze leerling maar ook voor andere toekomstige leerlingen met gelijkaardige onderwijsbehoeften. Dit maakt dat ondersteuning niet meer dan een druppel op een hete plaat is. Ondersteuning meer focussen op de leraren en de teams maakt hen sterker op lange termijn. Dit maakt dat wij als ondersteuner voornamelijk ingezet kunnen worden voor ‘meer ernstige’ noden of meer specifieke onderwijsbehoeften.
Als ondersteuningsnetwerk krijgen wij geen financiering per leerling maar een vast pakket. Hetzelfde aantal ondersteuners zal dus steeds meer leerlingen moeten ondersteunen als we zo verder gaan. Wij hebben dan 2 keuzes:
- Alle leerlingen blijven toewijzen waardoor de gemiddelde ondersteuningstijd per leerling daalt.
- Nieuwe leerlingen pas opstarten wanneer andere leerlingen kunnen afgerond worden.
Om de kwaliteit van de ondersteuning te blijven garanderen, kiezen wij voor de tweede optie. De nieuwe leerlingen met onderwijsbehoeften hebben eveneens recht op ondersteuning. Daarom dringt “nadenken over andere manieren van ondersteuning” zich op. We probeerden enkele richtlijnen op te stellen. We willen hiermee stimuleren dat het zwaartepunt van ondersteuning verlegd wordt van vooral leerling- naar meer leerkrachtgericht.
Richtlijnen vanaf schooljaar 2019/2020
Na de opstartvergadering wordt binnen de 4 maand een overleg gepland waarop alle betrokken partijen uitgenodigd worden. Het doel van dit overleg is om kritisch te onderzoeken of een ondersteuning kan verminderen of ‘on hold’ kan gezet worden. Indien dit niet het geval is, vragen wij om na te gaan hoe dit komt:
- Zijn de doelstellingen te ruim of te abstract geformuleerd? → Doelstellingen meer haalbaar en concreet maken.
- Zijn de doelstellingen te veel op de individuele onderwijsbehoeften van de leerling gericht? → Doelstellingen formuleren die meer in functie van de context, de leerkracht, de schoolomgeving, …. liggen.
- Wordt de ondersteuning onvoldoende gedragen door alle partijen en is er geen gedeelde verantwoordelijkheid om aanpassingen en maatregelen te ontwerpen en uit te voeren (bv. leerkracht laat de ondersteuner niet toe in de klas)? → Dit is voor ons een geldige reden om de ondersteuning ‘on hold’ te zetten.
- Kunnen de doelstellingen ondertussen gerealiseerd worden binnen fase 0 en 1? → Doelstellingen implementeren in de klas- of schoolwerking en ondersteuning ‘on hold’ zetten.
Uiteraard moet hiermee al van in het begin rekening gehouden worden maar soms kan de haalbaarheid van bepaalde doelen pas achterhaald worden tijdens het proces van ondersteuning.
Wanneer een ondersteuning na 12 schoolmaanden niet kan afgerond worden, mag er daarna enkel nog leerkrachtgericht ondersteund worden. We zijn ons ervan bewust dat in uitzonderlijke gevallen langere individuele ondersteuning zal nodig zijn. Een langere leerlinggerichte ondersteuning kan enkel goedgekeurd worden na een formeel overleg waarop een coördinator aanwezig is.
We staan steeds open voor dialoog en zullen een menselijke aanpak hanteren.